گاز استاندارد آرگون (Ar) چیست؟

سپهر گاز کاویان تولید کننده و تامین کننده گازهای خالص وترکیبی دارای گواهینامه ISO17025 و آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد ایران می باشد.جهت خرید گازهای خالص و ترکیبی تماس بگیرید.02146837072 – 09033158778

آرگون (Argon) یکی از مهم‌ترین گازهای نجیب و بی‌اثر در جدول تناوبی است که با نماد شیمیایی Ar شناخته می‌شود. این گاز بی‌رنگ، بی‌بو و غیرقابل اشتعال است و سهمی حدود ۰/۹۳ درصد از جو زمین را به خود اختصاص داده است. با وجود آنکه مقدار آن در مقایسه با نیتروژن و اکسیژن ناچیز به نظر می‌رسد، اما به دلیل ویژگی‌های شیمیایی منحصربه‌فرد و پایداری بالا، در صنایع مختلف از جمله جوشکاری، فولادسازی، پزشکی، تحقیقات آزمایشگاهی و تولید نیمه‌هادی‌ها کاربرد فراوانی دارد.

یکی از شکل‌های پرکاربرد این گاز، گاز استاندارد آرگون است که به‌عنوان مرجع در کالیبراسیون تجهیزات و آزمون‌های تحلیلی به‌کار می‌رود. در واقع گاز استاندارد آرگون نسخه‌ای با خلوص و ترکیب کنترل‌شده از این عنصر است که مطابق استانداردهای بین‌المللی تولید و عرضه می‌شود.

گاز استاندارد چیست و چرا اهمیت دارد؟

گاز استاندارد به گاز خالص یا ترکیبی گفته می‌شود که درصد خلوص و ترکیبات آن به‌طور دقیق مشخص و توسط سازمان‌های معتبر مانند ISO، NIST، ASTM و EPA تأیید شده است. این گازها برای کالیبراسیون دستگاه‌های اندازه‌گیری، اعتبارسنجی نتایج آزمایشگاهی و کنترل کیفیت محصولات صنعتی استفاده می‌شوند. در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، استفاده از گاز استاندارد حیاتی است؛ زیرا کوچک‌ترین انحراف در دقت اندازه‌گیری می‌تواند منجر به خسارت‌های مالی، زیست‌محیطی و ایمنی گسترده شود. گاز استاندارد Ar به‌طور ویژه در طیف‌سنجی‌ها، کروماتوگرافی گازی (GC)، آنالیز طیف جرمی (MS) و کنترل سیستم‌های دتکتور گاز به‌عنوان گاز حامل یا گاز مرجع به‌کار می‌رود.

ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی گاز آرگون

آرگون به‌عنوان یک گاز نجیب، ویژگی‌های شیمیایی خاصی دارد که آن را برای تولید گاز استاندارد ایده‌آل می‌سازد:

  • عدد اتمی: ۱۸
  • جرم اتمی: ۳۹/۹۴ g/mol
  • نقطه جوش: ۱۸۵/۹- درجه سانتی‌گراد
  • نقطه ذوب: ۱۸۹/۳- درجه سانتی‌گراد
  • چگالی در دمای ۲۵ درجه: ۱/۷۸۴ g/L
  • رنگ و بو: بی‌رنگ و بی‌بو
  • واکنش‌پذیری شیمیایی: بسیار پایین و تقریباً بی‌اثر

این ویژگی‌ها موجب می‌شوند که Ar در شرایط مختلف پایدار باقی بماند و به‌عنوان گاز مرجع در آزمایش‌ها بدون ایجاد واکنش جانبی مورد استفاده قرار گیرد.

روش‌های تولید و تهیه گاز استاندارد آرگون

گاز استاندارد آرگون معمولاً با دو روش اصلی به‌دست می‌آید:

  1. جداسازی کرایوژنیک هوا
    در این روش، هوای مایع‌شده در دماهای بسیار پایین تقطیر جزء به جزء می‌شود. ابتدا نیتروژن و اکسیژن جدا می‌گردند و سپس Ar با خلوص بالا استخراج می‌شود. این فرآیند امکان تولید آرگون با خلوص ۹۹/۹۹۹ درصد را فراهم می‌کند.
  2. ترکیب و رقیق‌سازی با گازهای مرجع
    برای تهیه گاز استاندارد Ar ، این گاز خالص با مقادیر دقیقی از سایر گازها ترکیب می‌شود. دستگاه‌های پیشرفته میکس گاز قادرند مخلوط‌های گازی را با دقت در حد ppm یا ppb تولید کنند. این گازها به‌عنوان استاندارد در کالیبراسیون دتکتورها و آنالیزورها استفاده می‌شوند.

کاربردهای گاز استاندارد آرگون

گاز استاندارد آرگون به‌دلیل ویژگی‌های بی‌اثری و خلوص بالا در حوزه‌های مختلف علمی و صنعتی کاربرد دارد:

۱. کالیبراسیون دستگاه‌های آنالیز

یکی از مهم‌ترین کاربردهای گاز استاندارد Ar ، استفاده در کالیبراسیون دستگاه‌های تحلیلی مانند GC، GC-MS، ICP و FTIR است. این دستگاه‌ها برای دقت در اندازه‌گیری به گاز مرجع نیاز دارند و آرگون استاندارد گزینه‌ای ایده‌آل است.

۲. صنعت جوشکاری و برش فلزات

Ar به‌عنوان گاز پوششی در فرآیندهای TIG و MIG استفاده می‌شود. برای کنترل دقیق کیفیت جوش و پایش تجهیزات، از گاز استاندارد آرگون جهت تنظیم و کالیبراسیون حسگرهای گازی بهره می‌برند.

۳. پزشکی و آزمایشگاهی

در حوزه پزشکی، آرگون استاندارد در کالیبراسیون دستگاه‌های بیهوشی، سیستم‌های تنفسی و آنالیزورهای خونی کاربرد دارد. همچنین در پژوهش‌های آزمایشگاهی برای اعتبارسنجی نتایج آزمایش‌ها به‌کار می‌رود.

۴. صنایع الکترونیک و نیمه‌هادی‌ها

تولید تراشه‌ها و قطعات الکترونیکی نیازمند محیطی عاری از اکسیژن و رطوبت است. گاز Ar استاندارد به‌عنوان گاز مرجع در تست تجهیزات تولید نیمه‌هادی‌ها استفاده می‌شود.

۵. صنعت نفت، گاز و پتروشیمی

در پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها، کنترل دقیق غلظت ترکیبات هیدروکربنی و گازهای آلاینده ضروری است. گاز استاندارد Ar برای کالیبراسیون دستگاه‌های پایش آنلاین گاز و سنسورهای ایمنی کاربرد دارد.

استانداردها و گواهی‌ها

گاز استاندارد Ar باید مطابق با استانداردهای بین‌المللی تولید و عرضه شود. مهم‌ترین مراجع عبارتند از:

  • ISO 17025: تأیید صلاحیت آزمایشگاه‌های تولیدکننده گاز استاندارد
  • NIST Traceable: قابلیت ردیابی به مؤسسه ملی استاندارد و فناوری آمریکا
  • ISO 6141 و ISO 6142: استانداردهای مربوط به تولید و بسته‌بندی گازهای مرجع
  • EPA Protocol Gas: ویژه صنایع محیط زیست و کنترل آلاینده‌ها
ایمنی و نگهداری گاز استاندارد آرگون

ایمنی و نگهداری گاز استاندارد آرگون

اگرچه Ar گازی بی‌اثر است، اما در غلظت‌های بالا می‌تواند منجر به خفگی شود؛ زیرا اکسیژن محیط را رقیق می‌کند. به همین دلیل رعایت نکات ایمنی ضروری است:

  • نگهداری در سیلندرهای استاندارد با رنگ مشخص (بدنه طوسی و گلویی سبز یا بنفش بسته به استاندارد ملی).
  • استفاده از مانومتر و رگلاتورهای مقاوم در برابر فشار.
  • ذخیره‌سازی در محیط‌های خنک و دارای تهویه مناسب.
  • جلوگیری از تماس مستقیم با پوست در حالت مایع (به‌دلیل سرمای شدید).

مزایای استفاده از گاز استاندارد آرگون

  • دقت بسیار بالا در کالیبراسیون تجهیزات
  • پایداری شیمیایی و عدم ایجاد واکنش ناخواسته
  • قابلیت ردیابی به استانداردهای بین‌المللی
  • افزایش اعتبار و کیفیت نتایج آزمایشگاهی
  • ایمنی بالا نسبت به بسیاری از گازهای دیگر

شرکت‌های تولیدکننده و عرضه‌کننده در ایران

در ایران، شرکت‌های معدودی توانایی تولید و عرضه گاز استاندارد آرگون با گواهینامه‌های معتبر بین‌المللی دارند. یکی از این شرکت‌ها سپهر گاز کاویان است که با برخورداری از آزمایشگاه مرجع مجهز و اخذ گواهی ISO/IEC 17025، انواع گازهای استاندارد را با قابلیت ردیابی بین‌المللی تولید می‌کند.

اطلاعات تماس سپهر گاز کاویان:

  • دفتر فروش: تهران، شهرستان قدس، شهرک ابریشم، بلوار تولیدگران، ساختمان یاس، واحد ۳
  • کارخانه: استان البرز، شهرستان نظرآباد، شهرک صنعتی سپهر، بلوار کارآفرین، خیابان آذر غربی، پلاک ۱۱
  • تلفن: ۰۲۱-۴۶۸۳۵۹۸۰ و ۰۲۱-۴۶۸۳۷۰۷۲
  • ایمیل: sale@kaviangas.com | info@kaviangas.com
  • وب‌سایت: www.kaviangas.com
  • همراه پشتیبانی کارخانه: ۰۹۱۲۸۶۹۹۰۲۵

گاز استاندارد Ar یکی از مهم‌ترین گازهای مرجع در صنایع مختلف به‌شمار می‌آید که به‌دلیل ویژگی‌های بی‌اثری، پایداری شیمیایی و قابلیت ردیابی بین‌المللی، جایگاه ویژه‌ای در کالیبراسیون تجهیزات، آنالیزهای شیمیایی، پزشکی و صنایع پیشرفته دارد. استفاده صحیح از این گاز نه‌تنها دقت و اعتبار نتایج را افزایش می‌دهد، بلکه به بهبود کیفیت محصولات و ایمنی در فرآیندهای صنعتی کمک شایانی می‌کند. در ایران نیز شرکت‌هایی مانند سپهر گاز کاویان نقش اساسی در تولید و عرضه این گاز ایفا می‌کنند و نیاز صنایع مختلف را با بالاترین استانداردها برطرف می‌سازند.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *